ἅγιος, α, ον (233)
lexema adjetival que denota cualidad (= Atributo); ésta califica tanto al ser como a su eventual actividad, ambos connotados.
Definición: “Que es incomparablemente excelso y, en cuanto tal, actúa y se comunica”: santo, santificador.
SEMEMA I .
1) Aplicado a Dios o a su nombre:
Respecto al πνεῦμα, el atributo ἅγιος aparece en los textos tanto en posición atributiva como predicativa.
a) En posición atributiva: τὸ ἅγιον πνεῦμα.
– No articulado: πνεῦμα ἅγιον.
Definición: “Que ha sido hecho partícipe de la excelencia divina”: santo, consagrado.
– Aplicado a Jesús:
Definición: “Que tiene su origen o su término en Dios, ha sido elegido por él o está reservado para el culto divino”: sacro, sagrado, consagrado, santo.
αγιος
hagios
Definición: “Que es incomparablemente excelso y, en cuanto tal, actúa y se comunica”: santo, santificador.
Fórmula SemánticaEsta definición corresponde a la primera acepción (semema I) de ἅγιος, cuando se atribuye a Dios, a su nombre o al espíritu divino. Con otros sujetos de atribución se originan diferentes sememas: así, cuando se aplica a seres angélicos o humanos (semema II) o, finalmente, a entidades no personales (semema III).
SEMEMA I .
1) Aplicado a Dios o a su nombre:
Lc 1,49: ἅγιον τὸ ὄνομα αὐτοῦ santo es su nombre.
Jn 17,11: πάτερ ἅγιε τήρησον αὐτούς padre santo, guárdalos.
1Pe 1,15a: κατὰ τὸν καλέσαντα ὑμᾶς ἅγιον conforme es santo el que os llamó; cf 1,16b.2) Aplicado al πνεῦμα divino, por ser éste principio de actividad ἅγιος connota siempre su acción.
Respecto al πνεῦμα, el atributo ἅγιος aparece en los textos tanto en posición atributiva como predicativa.
a) En posición atributiva: τὸ ἅγιον πνεῦμα.
Mt 28,19: βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὀνομα τοῦ πατρὸς καὶ τοῦ υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου πνεύματος bautizándolos para vincularlos al Padre, al Hijo y al Espíritu Santo.
Lc 12,10: τῷ δὲ εἰς τὸ ἅγιον πνεῦμα βλασφημήσαντι... pero al que insulte al Espíritu Santo...
Lc 12,12: τὸ γὰρ ἅγιον πνεῦμα διδάξει ὑμᾶς porque el Espíritu Santo os enseñará.
Hch 1,8: ἐπελθόντος τοῦ ἁγίου πνεύματος ἐφ᾿ ὑμᾶς cuando el Espíritu Santo venga sobre vosotros; cf 2,38; 4,31.
Hch 9,31: τῇ παρακλήσει τοῦ ἁγίου πνεύματος ἐπληθύνετο crecía [la iglesia] alentada por el Espíritu Santo.
Hch 13,4: ἐκπεμφθέντες ὑπὸ τοῦ ἁγίου πνεύματος enviados por el Espíritu Santo; cf 16,6.
Hch 16,6: κωλυθέντες ὑπὸ τοῦ ἁγίου πνεύματος impedidos por el Espíritu Santo.
1Cor 6,19: τὸ σῶμα ὑμῶν ναὸς τοῦ ἐν ὑμῖν ἁγίου πνεύματός ἐστιν vuestro cuerpo es templo del Espíritu Santo que está en vosotros.
2Cor 13,13: ἡ κοινωνία τοῦ ἁγίου πνεύματος la solidaridad del Espíritu Santo / la mutua uniòn que da el Espíritu Santo (genit. subjetivo).b) En posición predicativa:
– No articulado: πνεῦμα ἅγιον.
Mt 1,18: εὑρέθη ἐν γαστρὶ ἔχουσα ἐκ πνεύματος ἁγίου se halló que esperaba un hijo por obra del Espíritu Santo; cf 1,20.
Mt 3,11: αὐτὸς ὑμᾶς βαπτίσει ἐν πνεύματι ἁγίῳ καὶ πυρί él os bautizará con Espíritu Santo y fuego; cf Mc 1,8; Lc 3,16; Jn 1,33; Hch 1,5; 11,16.
Lc 1,15: πνεύματος ἁγίου πλησθήσεται se llenará de Espíritu Santo; cf 1,41.67; 4,1; Hch 2,4; 4,8; 6,5; 7,55; 9,17; 11,24; 13,9.52.
Lc 1,35: πνεῦμα ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σέ el Espíritu Santo bajará sobre ti; cf 2,25; Hch 19,6.
Lc 11,13: ὁ πατὴρ ὁ ἐξ οὐρανοῦ δώσει πνεῦμα ἅγιον el Padre del cielo dará Espíritu Santo; cf Jn 7,39; Hch 8,18.19; 10,47; 15,8; Rom 5,5.
Jn 20,22: λάβετε πνεῦμα ἅγιον recibid Espíritu Santo; cf Hch 8,15.17; 19,2a.
Hch 1,2: ἐντειλάμενος τοῖς ἀποστόλοις διὰ πνεύματος ἁγίου οὓς ἐξελέξατο después de dar instrucciones a los apóstoles que había escogido [movido] por el Espíritu Santo.
Hch 10,38: ἔχρισεν αὐτὸν ὁ Θεὸς πνεύματι ἁγίῳ καὶ δυνάμει Dios lo ungió con la fuerza del Espíritu Santo; cf Rom 15,13.19; 1Tes 1,5.
Rom 9,1: συνμαρτυρούσης μοι τῆς συνειδήσεως μου ἐν πνεύματι ἁγίῳ me lo asegura mi conciencia [iluminada] por el Espíritu Santo.
Rom 14,17: δικαιοσύνη καὶ εἰρήνη καὶ χαρὰ ἐν πνεύματι ἁγίῳ rectitud, paz y alegría por obra del Espíritu Santo; cf 1Tes 1,6.
Rom 15,16: ἡγιασμένη ἐν πνεύματι ἁγίῳ consagrada por el Espíritu Santo.
1Cor 12,3: οὐδεὶς δύναται εἰπεῖν Κύριος Ἰησοῦς, εἰ μὴ ἐν πνεύματι ἁγίῳ nadie puede decir Jesús es Señor si no es [impulsado] por el Espíritu Santo; 2Pe 1,21.
2Cor 6,7: ἐν χρηστότητι, ἐν πνεύματι ἁγίῳ con amabilidad, con Espíritu Santo.
Tit 3,5: διὰ λουτροῦ παλιγγενεσίας καὶ ἀνακαινώσεως πνεύματος ἁγίου con el baño regenerador y renovador del Espíritu Santo.
1Pe 1,12: πνεύματι ἁγίῳ ἀποσταλέντι ἀπ᾿ οὐρανοῦ con Espíritu Santo enviado del cielo.– Articulado: τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον.
Mt 12,32: ὃς δ᾿ ἂν εἴπῃ κατὰ τοῦ πνεύματος τοῦ ἁγίου el que hable en contra del Espíritu Santo; cf Mc 3,29.
Mc 12,36: αὐτὸς Δαυὶδ εἶπεν ἐν τῷ πνεύματι τῷ ἁγίῳ David mismo, [movido] por el Espíritu Santo, dijo; cf 13,11; Hch 4,25.
Lc 2,26: ἦν αὐτῷ κεχρηματισμένον ὑπὸ τοῦ πνεύματος τοῦ ἁγίου le había sido revelado por el Espíritu Santo.
Lc 3,22: καταβῆναι τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον σωματικῷ εἴδει bajar el Espíritu Santo en forma corpórea.
Lc 10,21: ἠγαλλιάσατο τῷ πνεύματι τῷ ἁγίῳ exultó con el [gozo del] Espíritu santo.
Jn 14,26: ὁ δὲ παράκλητος, τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον el valedor, el Espíritu Santo.
Hch 1,16: ἣν προεῖπεν τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον que el Espíritu Santo había predicho; cf 13,2; 21,11; 28,25; Heb 3,7; 10,15.
Hch 2,33: τὴν τε ἐπαγγελίαν τοῦ πνεύματος τοῦ ἁγίου λαβών recibiendo la promesa del Espíritu Santo / el Espíritu Santo prometido (genit. epexegético).
Hch 5,3: ψεύσασθαί σε τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον que tú mientas al Espíritu Santo.
Hch 5,32: ἡμεῖς ἐσμὲν μάρτυρες... καὶ τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον nosotros somos testigos... y el Espíritu Santo; cf. 15,28.
Hch 7,51: ὑμεῖς ἀεὶ τῷ πνεύματι τῷ ἁγίῳ ἀντιπίπτετε vosotros siempre os oponéis al Espíritu Santo.
Hch 10,44: ἐπέπεσεν τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐπὶ πάντας τοὺς ἀκούοντας irrumpió el Espíritu Santo sobre todos los que escuchaban; cf 10,45; 11,15.
Hch 13,2: εἶπεν τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον dijo el Espíritu Santo; cf 21,11; 28,25.
Hch 20,23: τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον κατὰ πόλιν διαμαρτύρεται μοι el Espíritu Santo me declara de ciudad en ciudad.
Hch 20,28: ἐν ᾧ ὑμᾶς τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον ἔθετο ἐπισκόπους [el rebaño] en el que el Espíritu Santo os ha puesto como guardianes.
Ef 1,13: ἐσφραγίσθητε τῷ πνεύματι τῆς ἐπαγγελίας τῷ ἁγίῳ fuisteis sellados con el Espíritu Santo de la promesa / prometido; cf Heb 6,4.
Ef 4,30: μὴ λυπεῖτε τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον τοῦ Θεοῦ no aflijáis al santo Espíritu de Dios.
1Tes 4,8: τὸν Θεὸν τὸν διδόντα τὸ πνεῦμα αὐτοῦ τὸ ἅγιον εἰς ὑμᾶς Dios, el que os da su Espíritu Santo; cf 2Tim 1,14; Heb 2,4.
Heb 9,8: τοῦτο δηλοῦντος τοῦ πνεύματος τοῦ ἁγίου μήπω πεφανερῶσθαι τὴν τῶν ἁγίων ὁδόν con esto da a entender el Espíritu Santo que aún no está patente el camino del santuario.SEMEMA II. Aplicado a seres angélicos o humanos (factor contextual) denota calidad divina comunicada (=Atributo); connota sujeto de atribución y el hecho de la comunicación.
Definición: “Que ha sido hecho partícipe de la excelencia divina”: santo, consagrado.
Fórmula Semántica
Mc 6,20: εἰδὼς αὐτὸν ἄνδρα δίκαιον καὶ ἅγιον sabiendo que era un hombre justo y santo; cf Hch 3,14.
Mc 8,38: ὅταν ἔλθῃ... μετὰ τῶν ἀγγέλων τῶν ἁγίων cuando llegue... con los ángeles santos; cf Lc 9,26; Jud 14; Ap 14,10.
Lc 1,35: διὸ καὶ τὸ γεννώμενον ἅγιον κληθήσεται, υἱὸς Θεοῦ al que va a nacer lo llamarán Consagrado, Hijo de Dios; cf 2,23.
Lc 1,70: καθὼς ἐλάλησεν διὰ στόματος τῶν ἁγίων... προφητῶν αὐτοῦ como dijo por boca de sus santos... profetas; cf Hch 3,21; 2Pe 3,2; Ap 11,7.
Hch 4,27: συνήχθησαν γὰρ... ἐπὶ τὸ ἅγιον παῖδά σου Ἰησοῦν se aliaron... contra tu santo servidor, Jesús; cf 4,30.
Hch 10,22: ἐχρηματίσθη ὑπὸ ἀγγέλου ἁγίου ha recibido aviso de un ángel santo.
Rom 1,7: πᾶσι τοῖς οὖσιν ἐν Ῥώμῃ ἀγαπητοῖς Θεοῦ κλητοῖς ἁγίοις a todos los predilectos de Dios que estáis en Roma, llamados y consagrados; cf 8,27; 12,13; 15,25.26.31; 16,2.15; 1Cor 1,2; 6,1.2; 7,14.34; 14,33; 16,1.15; 2Cor 1,1; Ef 1,1; 1,4.15.18; 2,19; 3,8.18; 4,12; 5,3; 6,18; Flp 1,1; 4,21.22; Col 1,2; 1,4.12.22.26; 3,12.
Ef 5,27: ἵνα ᾖ ἁγία καὶ ἄμωμος para que [la comunidad / iglesia] sea santa e inmaculada.
Heb 3,1: ἀδελφοὶ ἅγιοι hermanos consagrados.
1Pe 1, 15b: καὶ αὐτοὶ ἅγιοι ἐν πάσῇ ἀναστροφῇ γενήθητε sed también vosotros santos en toda vuestra conducta; cf 1,16a.
1Pe 2,5: οἰκοδομεῖσθε οἶκος πνευματικὸς εἰς ἱεράτευμα ἅγιον vais entrando en la construcción del templo espiritual para ser un sacerdocio santo / consagrado.
1Pe 2,9: βασίλειον ἱεράτευμα, ἔθνος ἅγιον sacerdocio real, nación consagrada.
1Pe 3,5: αἱ ἅγιαι γυναῖκες αἱ ἐλπίζουσαι εἰς Θεόν las santas mujeres que esperaban en Dios.
Ap 20,6: μακάριος καὶ ἅγιος ὁ ἔχων μέρος τῇ ἀναστάσει τῇ πρώτῃ dichoso y santo el que tiene parte en la primera resurrección.Sustantivado:
– Aplicado a Jesús:
Mc 1,24: οἶδά σε τίς εἶ, ὁ ἅγιος τοῦ Θεοῦ sé quién eres tú: el Consagrado por Dios (genit. subjetivo); cf Lc 4,34; Jn 6,69.
1Jn 2,20: ὑμεῖς χρῖσμα ἔχετε ἀπὸ τοῦ ἁγίου vosotros tenéis una unción [conferida] por el Santo / Consagrado.
Ap 3,7: τάδε λέγει ὁ ἅγιος ὁ ἀληθινός esto dice el santo, el veraz; cf 4,8; 6,10.– Aplicado a los cristianos:
Hch 9,13: ὅσα κακὰ τοῖς ἁγίοις ἐποίησεν cuántos males ha hecho a los consagrados; cf 9,32.41; 26,10.
2Cor 8,4: τὴν κοινωνίαν τῆς διακονίας τῆς εἰς τοὺς ἁγίους [nos pidieron] contribuir en la prestación a los consagrados; cf 9,1.12; 13,12b; Flm 5.7.
Ef 3,5: ὡς νῦν ἀπεκαλύφθη τοῖς ἁγίοις como ahora ha sido revelado a los consagrados.
1Tes 3,13: ἐν τῇ παρουσίᾳ τοῦ Κυρίου ἡμῶν... μετὰ πάντων τῶν ἁγίων αὐτοῦ en la venida de nuestro Señor... con todos sus santos; cf 5,27; 2Tes 1,10.
1Tim 5,10: εἰ ἁγίων πόδας ἔνιψεν si ha lavado [los] pies de [los] consagrados.
Heb 6,10: διακονήσαντες τοῖς ἁγίοις habiendo servido a los consagrados; cf 13,14.
Jud 3: ἀγωνίζεσθαι τῇ ἅπαξ παραδοθείσῃ τοῖς ἁγίοις πίστει combatir por la fe que se transmitió a los consagrados de una vez para siempre.
Ap 5,8: αἵ εἰσιν αἱ προσευχαὶ τῶν ἁγίων que son las oraciones de los consagrados; cf 8,3.4.
Ap 13,7: ἐδόθη αὐτῷ ποιῆσαι πόλεμον μετὰ τῶν ἁγίων le permitieron guerrear contra los consagrados; cf 18,20; 20,9; 22,21.
Ap 13,10: ἡ ὑπομονὴ καὶ ἡ πίστις τῶν ἁγίων el aguante y la fe de los consagrados; cf 14,12; 16,6; 17,6; 18,24; 19,8.
Ap 22,11: ὁ ἅγιος ἁγιασθήτω ἔτι el consagrado siga consagrándose.– Sin aplicación precisa:
Mt 27,52: πολλὰ σώματα τῶν κεκοιμημένων ἁγίων muchos cuerpos de los santos que habían muerto.SEMEMA III. Aplicado a lugares, objetos, acciones o instituciones, denota una especial conexión de éstos (= Relación) con Dios o con el culto divino (= Relación).
Definición: “Que tiene su origen o su término en Dios, ha sido elegido por él o está reservado para el culto divino”: sacro, sagrado, consagrado, santo.
Fórmula Semántica
Mt 4,5: παραλαμβάνει αὐτόν ὁ διάβολος εἰς τὴν ἁγίαν πόλιν se lo lleva el diablo a la ciudad santa; cf 27,53; Ap 11,2; 21,2.10;22,19.
Mt 7,6 (metafórico): μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν no deis lo sagrado a los perros.
Mt 24,15: τό βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως... ἐν τόπῳ ἁγίῳ el execrable devastador... en lugar santo; cf Hch 6,13; 21,28.
Lc 1,72: μνησθῆναι διαθήκης ἁγίας αὐτοῦ recordar su santa alianza.
Hch 7,33: ὁ γὰρ τόπος ἐφ᾿ ᾧ ἕστηκας γῆ ἁγία ἐστίν pues el lugar en que estás es tierra sagrada.
Rom 1,2: προεπηγγείλατο... ἐν γραφαῖς ἁγίαις prometida... en las Escrituras santas.
Rom 7,12: ὥστε ὁ μὲν νόμος ἅγιος, καὶ ἡ ἐντολὴ ἁγία καὶ δικαία καὶ ἀγαθή así que la Ley es santa y el mandamiento santo, recto y bueno; cf 2Pe 2,21.
Rom 11,16: εἰ δὲ ἡ ἀπαρχὴ ἁγία, καὶ τὸ φύραμα· καὶ εἰ ἡ ῥίζα ἁγία, καὶ οἱ κλάδοι si son santas las primicias, [lo es] también la masa; y si es santa la raíz, [lo son] también las ramas.
Rom 12,1: θυσίαν ζῶσαν ἁγίαν τῷ Θεῷ εὐάρεστον sacrificio vivo, consagrado, agradable a Dios.
Rom 16,16: ἀσπάσασθε ἁλλήλους ἐν φιλήματι ἁγίῳ saludaos unos a otros con el beso santo / ritual; cf 1Cor 16,20; 2Cor 13,12a; lTes 5,26.
1Cor 3,17: ὁ γὰρ ναὸς τοῦ Θεοῦ ἅγιός έστιν el templo de Dios es santo; cf Ef 2,21.
2Pe 1,18: σὺν αὐτῷ ὄντες ἐν τῷω ἁγίῳ ὄρει estando con él en la montaña sagrada.
2Pe 3,11: ποταποὺς δεῖ ὑπάρχειν ὑμᾶς ἐν ἁγίαις ἀναστροφαῖς qué clase de personas deberéis vosotros ser por la conducta santa.
Jud 20a: ἐποικοδομοῦντες ἑαυτοὺς τῇ ἁγιωτάτῃ ὑμῶν πίστει asentándoos sobre el cimiento de vuestra santísima fe.Sustantivado, en singular o plural neutro (τὸ ἅγιον, τὰ ἅγια) designa el santuario del templo:
Heb 8,2: τῶν ἁγίων λειτουργὸς celebrante del santuario; cf. 9,2.3.8.12.24.25; 10,19; 13,19.
Heb 9,1: τό τε ἅγιον κοσμικόν y el santuario de este mundo / terrestre._____
αγιος
hagios